Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2009

Ο άγνωστος πολιτισμός των Σουμερίων


Οι Σουμέριοι, που ήκμασαν στα μέσα της 4ης π.Χ. χιλιετίας, θεωρούνται από τους πρώτους πολιτισμούς της ανθρωπότητας. Παρέμειναν, ωστόσο, άγνωστοι στο φως της ιστορικής έρευνας.
Μόλις πριν από εκατό χρόνια ανακαλύφθηκαν τα πρώτα αρχαιολογικά τους ευρήματα στην περιοχή της Μεσοποταμίας. Ουσιαστικά υπήρξε ένας αρχαίος ειρηνικός λαός με πλούσια προσφορά στις τέχνες και τα γράμματα.

Ανακάλυψαν τη σφηνοειδή γραφή και έκτιζαν πανύψηλα και επιβλητικά κτίρια, όπως π.χ. τα πανάρχαια Ζιγκουράτ με τις γνωστές κλιμακωτές κατασκευές με τεράστια αρχιτεκτονική σημασία. Γιατί όμως επιδίωκαν τις ψηλές κατασκευές; Γιατί προσπαθούσαν να κερδίζουν ύψος στη διάρκεια της πολυτάραχης ιστορίας τους; Η απάντηση ανήκει στη θρησκευτική τους πίστη και αφοσίωση. Ήθελαν να φθάσουν κοντά στο θεό. Θεωρούσαν ότι ο υπέρτατος θεός κατοικούσε ψηλά στα βουνά, γι’ αυτό τα κτίσματά τους είχαν σκοπό να είναι όσο πιο κοντά στην ουράνια θεότητα. Η περίπτωση αυτή με τα θεόρατα κτίρια, μας θυμίζει το γνωστό Πύργο της Βαβέλ στην Παλαιά Διαθήκη.
Εξοργίστηκε, όμως, ο Θεός και έδωσε στους ανθρώπους διαφορετικές γλώσσες με αποτέλεσμα να μην έχουν μεταξύ τους επικοινωνία και ο Πύργος της Βαβέλ να μείνει ημιτελής.


Ο Κυβερνήτης

Οι κυριότερες πόλεις των Σουμερίων ήταν η Ουρούκ και η Λαγκάς. Ο Καθηγητής Ινστιτούτου Μελετών Εγγύς Ανατολής, Giovanni Garbini (Πανεπιστήμιο Ρώμης), στον 2ο τόμο της σειράς «Παγκόσμια Ιστορία Τέχνης» (εκδόσεις Χρυσός Τύπος - Φυτράκης) επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι: «Ο μεγάλος ιερέας, ο Εν, με τη βοήθεια πολλών υποτακτικών, αντιπροσώπευε το θεό: Συνδύαζε θρησκευτικές και πολιτικές εξουσίες. Ο Ενσί, ή Κυβερνήτης, είχε παρόμοια θέση. Μόνο σε μεταγενέστερη φάση της ιστορίας των Σουμερίων η πολιτική εξουσία ενσαρκωμένη στο πρόσωπο του λαγκάλ, ή βασιλιά, ανεξαρτητοποιήθηκε από το ναό· ιδανικός κυβερνήτης ήταν ο ειρηνόφιλος, ο πάντοτε πρόθυμος να χτίζει ναούς για το θεό και να ανοίγει κανάλια για το λαό του… Για τους Σουμέριους αυτή η αντίληψη ήταν κάτι περισσότερο από ένα ανθρωπιστικό συναίσθημα. Ήταν μια ζωντανή πραγματικότητα, εξαιρετικά σημαντική για την περίοδο της διαμορφώσεως του πολιτισμού τους, προορισμένη να διατηρήσει την αποτελεσματικότητά της σ’ ολόκληρη τη διαδρομή της ιστορίας τους».


Ο Υψηλός Ναός

ΤΟ ΕΠΟΣ του Γιλγαμές, ασφαλώς και είναι η πιο δημοφιλής ιστορία των Σουμερίων. Μέσα από αυτόν το μύθο ανακαλύπτει κανείς το κυνήγι της αθανασίας. Μια υπέρτατη προσέγγιση ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο. Ο Κρίστοφερ Πάρτριτζ στο έργο του «Οι θρησκείες του Κόσμου» (εκδόσεις Ψυχογιός) μιλά για τον θεό-ήλιο: «Οι θεοί των Σουμερίων συνιστούσαν δυνάμεις της φύσης, έτσι όπως αυτές αποκαλύπτονταν στον κόσμο. Υπό αυτή την έννοια, ο θεός-ήλιος αντιπροσώπευε τον ήλιο και τη δύναμη που έκρυβε. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, έτσι και οι Σουμέριοι αναρωτιόνταν σχετικά με τα γιατί της ύπαρξης του κόσμου και της δημιουργίας της ανθρωπότητας» (σελ. 58). Το κτίσιμο ενός υψηλού ναού είχε ως απαρχή την αναζήτηση της γνώσης, μέσα από μια υπερφυσική αντίληψη. Ο Giovanni Garbini λέει χαρακτηριστικά: «Οι Σουμέριοι πίστευαν ότι ο θεός κατοικούσε πάνω σε βουνό, δηλαδή κυριολεκτικά και μεταφορά βρισκόταν σε υψηλότερο επίπεδο από τον άνθρωπο. Αυτή η αντίληψη για τη θεότητα, που βρίσκει την αρχιτεκτονική της έκφραση στη δημιουργία του ''υψηλού ναού'', ο οποίος προαναγγέλλει το πραγματικό ζιγκουράτ, των μεταγενέστερων χρόνων, δείχνει την απαρχή της επιγνώσεως για τον υπερφυσικό χαρακτήρα του θείου. Στην κυρίως Σουμερία τα λίγα έργα που σώθηκαν, έχουν ασυνήθιστη δύναμη και εκφραστικότητα. Αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη καλλιτεχνικού κέντρου που τα δημιούργησε και το οποίο ακόμα δεν ήρθε στο φως».



Μυστηριώδης καταγωγή

ΔΕΝ είναι ολοκληρωτικά ξεκαθαρισμένο το γεγονός της προέλευσης των Σουμερίων. Αν και η αρχαιότητα λέει ότι ήρθαν από τα ορεινά μέρη του Ιράν, εντούτοις υπάρχουν ακόμα αρκετές ασάφειες. Κάποιοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι οι Σουμέριοι κατάγονται από ένα άλλο ηλιακό σύστημα, μακριά στο διάστημα. Βέβαια καμιά απολύτως απόδειξη δεν υπάρχει, εκτός από εικασίες βασισμένες σε μη εξακριβωμένες θέσεις. Ωστόσο, ο εκπληκτικός αυτός πολιτισμός, έχει να επιδείξει αρκετά σημαντικά ευρήματα, τιμώντας την παγκόσμια ιστορία του ανθρώπου, οριοθετώντας την αναμέτρηση ανάμεσα στα υπαρξιακά ερωτήματα και την έννοια της λατρευτικής πίστης σε μιαν ανώτερη δύναμη.


ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου